سوره بقره (آیات 241 الی 260)

241) مردان، زنانی را که طلاق دهند، به چیزی بهره‌مند کنند؛ این کار سزاوار مردم پرهیزکار است.

242) خدا آیات را برای شما بدینگونه روشن بیان کند که خردمند شوید.

243) آیا ندیدید آنهائی را که از ترس مرگ از دیار خود بیرون رفتند که هزارها تن بودند، خدا فرمود: بمیرند (همه مردند) سپس آنها را زنده کرد زیرا خدا را در حق بندگان، فضل و کرم است لیکن بیشتر مردم سپاسگزار حق نیستند.

244) جهاد کنید در راه خدا و بدانید که خدا (به گفتار و کردار خلق) شنوا و دانا است.

245) کیست که خدا را وام (یعنی قرض الحسنه) دهد تا خدا بر او به چندین برابر بیفزاید؟ و خدا است که می‌گیرد و می‌دهد و (خلق) بسوی او همه باز می‌گردند.

246) ندیدی آن گروه بنی‌اسرائیل را که پس از وفات موسی از پیغمبر وقت خود (یوشع یا شمعون یا شموئیل) تقاضا کردند که: پادشاهی برای ما برانگیز تا به سرکردگی او در راه خدا جهاد کنیم؛ پیغمبر آنها گفت: اگر جهاد فرض شود، مبادا به جنگ قیام نکرده و نافرمانی کنید. پاسخ دادند که: این چگونه شود که به جنگ نرویم در صورتی که دشمنان ما، ما و فرزندان ما را به ستم از دیارمان بیرون کردند (البته همه جنگ خواهیم کرد). پس چون با درخواستهای آنها حکم جهاد بر آنان مقرّر گردید بجز اندکی، همه روی از جهاد گردانیدند و خدا به کردار ستمکاران آگاه است.

247) پیغمبر آنها گفت: همانا خداوند طالوت را به پادشاهی شما برانگیخت، گفتند که: از کجا او را بر ما بزرگی و شاهی روا است در صورتی که ما به پادشاهی شایسته‌تر از اوئیم و او را مال فراوان نیست؟ (رسول در جواب آنها) گفت که: او از این رو به شاهی شایسته‌تر خواهد بود که خداوندش بر شما برگزیده و او را افزونی بخشیده در دانش و توانائی و خدا مُلک خود را به هر که خواهد بخشد که او به حقیقت توانگر و دانا است.

248) پیغمبرشان بدان گروه گفت که: نشانه‌ی شاهی او این است که تابوتی که در آن سکینه‌ی خدا و الواح بازمانده از خانواده‌ی موسی و هارون است و فرشتگانش به دوش برند برای شما خواهد آورد، که در آن برای شما حجّتی است روشن، اگر اهل ایمان باشید.

249) پس هنگامیکه طالوت لشکر کشید، سپاه خود را گفت: همانا خدا شما را به نهر آبی آزمایش کند، هر آنکه از آن بیاشامد از من و آئین من نیست؛ و هر آنکه هیچ نیاشامد یا کفی بیش برنگیرد، از من و آئین من خواهد بود، پس همه سپاه آشامیدند بجز عده قلیلی از آنها، (بدین سبب که معصیت حق کردند) چون طالوت و سپاهش مواجه با دشمن شدند (لشکر بیمناک گشته و) گفتند: ما را تاب مقاومت جالوت و سپاه او نخواهد بود، آنان که به لقاء رحمت خدا و ثواب آخرت معتقد بودند (یعنی آن عدّه‌ی قلیل پاک عقیده که اطاعت کرده و از آن نهر نیاشامیدند ثابت قدم مانده و) گفتند: چه بسیار شده که به یاری خدا گروهی اندک بر سپاهی بسیار غالب آمده‌اند، خدا یار و مُعین صابران است.

250) چون آنها در میدان مبارزه‌ی جالوت و لشکریان او آمدند از خدا خواستند که: بار پروردگارا! به ما صبر و استواری بخش و ما را ثابت قدم دار و ما را بر شکست کافران یاری فرما.

251) پس به یاری خدا کافران را شکست دادند و داود(ع) امیر آنها جالوت را بکشت و خدایش پادشاهی و فرزانگی عطا فرمود و از آنچه می‌خواست بدو بیاموخت؛ و اگر خدا برخی مردم را در مقابل بعضی دیگر برنمی‌انگیخت، فساد روی زمین را فرا می‌گرفت و لیکن خدای متعال خداوند فضل و کرم بر همه‌ی اهل عالم است.

252) این آیات خدا است که به راستی برای تو می‌خوانیم و همانا تو البته از جمله‌ی پیغمبران مُرسل می‌باشی.

253) این پیغمبران را برخی بر بعضی برتری و فضیلت دادیم، بعضی با خدا سخن گفته و بعضی رفعت مقام یافته، و عیسی پسر مریم را معجزات آشکار دادیم و او را به روح‌القُدُس نیرو بخشیدیم، و اگر خدا می‌خواست پس از فرستادن پیغمبران و معجزات آشکار، مردم (اُمم و مِلل) با یکدیگر در مقام خصومت و قتال بر نمی‌آمدند لیکن بر خلاف و دشمنی با هم برخاستند که برخی ایمان آورده و بعضی کافر شدند و اگر خدا می‌خواست با هم بر سر جنگ و نزاع نبودند و لیکن خدا به مصلحتی که داند هر چه مشیّتش تعلّق گیرد خواهد کرد.

254) ای اهل ایمان! از آنچه روزی شما کردیم انفاق کنید پیش از آنکه بیاید روزی که کسی نه برای آسایش خود چیزی تواند خرید و نه دوستی و شفاعتی بکار آید و کافران (آن روز دریابند که به روزگار خود) ستم بسی کرده‌اند.

255) خدای یکتا است که جز او خدائی نیست، زنده و پاینده است، هرگز او را کسالت خواب فرا نگیرد تا چه رسد که به خواب رود، اوست مالک آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است؛ که را این جرأت است که در پیشگاه او به شفاعت برخیزد مگر به فرمان و اجازه‌ی او، علم ازلی او محیط است به آنچه از ازل پیش نظر خلق بوجود آمده‌است و آنچه سپس تا ابد موجود خواهد شد و خلق به هیچ مرتبه‌ی علم او احاطه نتوانند کرد مگر به آنچه او خواهد؛ قلمرو علمش از آسمانها و زمین فراتر و نگهبانی زمین و آسمان بر او آسان و بی زحمت است چه او دانای بزرگوار و توانای با عظمت است.

256) کار دین به اجبار نیست، راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردید، پس هر که از راه کفر و سرکشی برگردد و به راه ایمان و پرستش خدا گراید، به رشته‌ی محکم و استواری چنگ زده که هرگز نخواهد گسست و خداوند (به هرچه خلق گویند و کنند) شنوا و دانا است.

257) خدا یار اهل ایمان است، آنان را از تاریکی‌های جهان بیرون آرد و به عالم نور بَرَد؛ و آنان که راه کفر گزیدند، یار ایشان شیطان و دیو است، آنها را از عالم نور به تاریکی‌های گمراهی درافکند، این گروهند اهل دوزخ و در آن مخلّد خواهند بود.

258) آیا ندیدی (در تواریخ اُمم نمی‌نگری) که پادشاه زمان ابراهیم‹ع› درباره‌ی یکتائی خدا با ابراهیم به جَدَل و احتجاج برخاست؟ چون ابراهیم گفت: خدای من آن است که خلق را زنده میکند و باز می‌میراند. (نمرود) گفت: من هم زنده می‌گردانم و می‌میرانم (و گفت دو زندانی را آوردند یکی را آزاد کرد و یکی را بکشت، و چون مردم نادان پنداشتند که این عمل اِحیاء و اِملة است) ابراهیم (از این دلیل عدول کرد و) گفت که: خداوند، خورشید را از طرف مشرق برآورد، تو اگر توانی از مغرب بیرون آر؛ آن کافر نادان در جواب عاجز ماند که خدا رهنمای ستمکاران نخواهد بود.

259) یا به مانند آن کس که (برخی از مفسّرین گفتند مراد عُزَیز است) به دهکده‌ای گذر کرد که خراب و ویران شده‌بود، گفت: به حیرتم که خدا چگونه باز این مردگان را زنده خواهد کرد؟ پس خداوند او را صد سال میراند سپس زنده‌اش برانگیخت و بدو فرمود که: چند مدّت درنگ نمودی؟ جواب داد: یک روز یا پاره‌ای از یک روز، خداوند فرمود: نه چنین است بلکه صد سال است (که به خواب مرگ افتادی) نظر در طعام و شراب خود بنما (مفسّرین گفتند: طعامش انگور و شرابش آب انگور یا شیر بود) که هنوز تغییر ننموده و الاغ خود را نیز بنگر تا احوال بر تو معلوم شود و ما تو را حجّت برای خلق قرار دهیم (که امر بعثت را انکار نکنند) و بنگر در استخوانهای آن که چگونه درهمش پیوسته و گوشت بر آن پوشانیم؛ چون این کار بر او آشکار و روشن گردید گفت: همانا اکنون به حقیقت و یقین می‌دانم که خداوند بر هر چیز قادر و توانا است.

260) و چون ابراهیم گفت: بار پروردگارا! به من بنما که چگونه مردگان را زنده خواهی کرد؟ خداوند فرمود: باور نداری؟ گفت: آری باور دارم لیکن خواهم تا به مشاهده‌ی آن (از عالم علم به مقام شُهود) دلم آرام گیرد. خداوند فرمود: چهار مرغ بگیر و گوشت آنها به هم درآمیز، آنگاه هر قسمتی بر سر کوهی بگذار سپس آن مرغان را بخوان تا بسوی تو شتابان پرواز کنند و آنگاه بدان که همانا خداوند (بر همه چیز خلق) توانا و (به حقایق امور عالم) دانا است.