دست دعا، چشم امید

خداوندا! ای پناهگاه تبعیدیان! گریزگاه گریزندگان! مأمن پناهندگان! مأوای سالکان! ای امید محرومان و رانده شدگان! ای منجی به هلاک افتادگان و پای در گل ماندگان!

ای نگه دارنده ی بینوایان! ای چراغ در راه ماندگان! ای دست گیرنده ی از فقر بر زمین افتادگان! و ای شنوای ناله ی فریاد در گلو ماندگان! ای مرهم زخم خوردگان! ای پشتیبان مستضعفان! ای پناه وحشت زدگان! ای فریادرس اندوهگینان! و ای قلعه ی آوارگان!

اگر پناهنده به درگاه عزّ تو نشوم، به کجا پناهنده شوم؟ مطمئن تر از قلعه ی قدرت تو کجاست؟

خدایا! گرگان درنده ی گناهانم مرا به دامن عفو تو آویخته اند، مرانم. خطاهایم مرا به کوچه ی اغماز تو کشیده اند، مخواه که نمانم. نادرستی رفتارم مرا در زیر سایه ی پرده پوشی تو نشانده است، به کس منمایانم. آلودگی ام مرا به چشمه ی عفو تو گسیل داشته است، راضی مشو که تشنه بمانم.

خدایا! من از بیم کیفر تو و وحشت انتقام تو به تو پناه آورده ام. مولای خویش را آزرده ام و از ترس مجازات او، دامن خود او را چسبیده ام. گل را شکسته ام و به دامان باغبان پناهنده شده ام. آب فطرت خویش گل آلوده کرده ام و خالقی را به شفاعت می طلبم.

خدایا! نافرمانی تو کرده ام و از بیم نگاه خشم آلوده تو، به زیر شولای مهر تو پنهان می شوم. گریزگاهی جز به سوی تو نیست.

خدای من! سزای کوبنده ی در، نگشادن نیست و سزای پناهنده، راه ندادن نیست. جزای آنکه دردآلوده تا قله ی عز تو بالا آمده است، به دره سوق دادن نیست.

خدایا! گرسنه ای که غریب افتاده است و جز راه خانه ی تو نمی داند، سزاوار گرسنه ماندن نیست.

خدایا! به دردمند مویه کننده، خشمگین نگریستن رواست؟ بیچاره ی پناه آورده را از خویش راندن، شایسته است؟

خدایا! ما چون کوری که بوی منزل معشوق را دنبال می کند، رو به سوی تو راه افتاده ایم. از چاه های بین راه نیز دست گیرمان تویی چراکه ما در جاده ی توجه تو گام برمی داریم. ما از اقصای دیدرس بی منتهای تو می آییم. ما در فضای نگاه تو تنفس می کنیم. مگر نه اینکه ما ازآن توایم؟ بی تو کیستیم؟

خدایا! به تقدس برگزیدگان فرشتگانت و شایستگان بندگانت، سپری ما را عطا کن که از خنجرهای مهلک و تیرهای آفت بار و زخم بلاهای ایمان خوار، حفظ کند.

خدایا! آرامش در دست توست و جان، تنها با دم تو قرار می یابدو دل، تنها با یاد تو اطمینان می پذیرد.

خدایا! جوی کوچک وجود ما تنها با پیوستن به دریای تو آرام می گیرد. آرامشی از خویشتن نصیبمان فرما و آینه ی صور ما را با نورهای محبت خویش، جلا بخش.

سوره بقره (آیات ٨١ الی ١٠٠)

۸١) آری، هرکس اعمالی زشت اندوخت و کردار بد به او احاطه نمود، چنین کس اهل دوزخ است و در آن آتش پیوسته معذّب خواهد بود.

۸٢) و کسانی که ایمان آوردند و کارهای نیک و شایسته کردند، آنان اهل بهشتند و پیوسته در بهشت جاوید متنعّم خواهند بود.

۸۳) و یاد آرید هنگامی را که از بنی اسرائیل عهد گرفتیم که جز خدای را نپرستید و نیکی کنید درباره ی پدر و مادر و خویشان و یتیمان و فقیران و به زبان خوش با مردم تکلّم کنید و نماز بپای دارید و زکوة مال خود بدهید، پس شما (طایفه ی یهود) عهد شکسته و روی گردانیدید جز چند نفری؛ و شمائید که از حکم و عهد خدا برگشتید.

۸٤) و به یاد آرید هنگامی که از شما عهد گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از خانه و دیار خود نرانید، پس بر آن عهد اقرار کرده و گردن نهادید و شما خود بر آن گراه می باشید.

۸۵) (با این عهد و اقرار) باز شما به همان خوی زشت اسلاف خودید که خون یکدیگر می ریزید و گروه ضعیف را از دیار خود می رانید و در بدکرداری و ستم بر ضعیفان، همدست و پشتیبان یکدیگرید؛ و چون اسیرانی بگیرید برای آزادی آنها فدیه می طلبید در صورتی که به حکم تورات، اخراج کردن آنان (تا چه رسد به قتل آنها) محقّقأ بر شما حرام شده است. چرا به برخی احکام تورات (که به نفع شما است) ایمان آورده و به بعضی دیگر کافر می شوید، پس جزای چنین مردم بدکار چیست به جز ذلّت و خواری در زندگی این جهان، و سخت ترین عذاب در روز قیامت؟ و خدا غافل از کردار شما نیست.

۸۶) اینان همه کسانند که متاع دو روزه ی دنیا را خریده و ملک ابدی آخرت را فروختند، پس (در آخرت) عذاب آنها هیچ تخفیف نیابد و هیچ کس آنها را یاری نخواهد کرد.

۸۷) و به موسی کتاب تورات را عطا کردیم و از پی او پیغمبران فرستادیم و عیسی پسر مریم را به معجزات و ادلّه ی روشن، حجّتها دادیم و او را بواسطه ی روح القدس اقتدار و توانائی بخشیدیم. آیا هر پیغمبری که از جانب خدا امری بر خلاف هوای نفس شما آرد سرپیچیده و از راه حسد گروهی را تکذیب می کنید و گروهی را به قتل می رسانید؟

۸۸) و (آن گروه گمراه، به تمسخر، با پیغمبران) گفتند: دلهای ما در حجاب (غفلت) است، (چیزی از سخنان شما درنمی یابد. چنین نیست که گفتند) بلکه (چون اتمام حجّت شد و فهمیده نپذیرفتند) خدا بر آنها لعن و غضب فرمود زیرا کافر شدند و در میان آنان اهل ایمان بسیار اندک بود.

۸۹) و چون کتاب آسمانی (قرآن) از نزد خدا (برای هدایت آنها) آمد، با وجودی که کتاب (تورات) ایشان را تصدیق میکرد و با آنکه خود آنها بیش از بعثت، انتظار فتح و غلبه بواسطه ی ظهور پیغمبر خاتم بر کافران داشتند (و از خدا بنام آن پیغمبر طلب فتح و نصرت بر کافران می نمودند) آنگاه که آمد و با مشخّصات شناختند که همان پیغمبر موعود است، باز کافر شدند و از نعمت وجود او ناسپاسی کردند که خشم خدا بر گروه کافر باد.

۹٠) بد معامله ای با خود کردند که به نعمت قرآن که از لطف خدا بر آنها نازل شد، کافر شدند و (از روی حسد) راه ستمگری پیش گرفتند که چرا خدا فضل خود را مخصوص بعضی از بندگان گرداند؛ و بواسطه ی این (حسد) باز خشمی دیگر از خدا برای خود طلبیدند و برای کافران از قهر خدا عذاب خواری مهیّا است.

۹١) و چون به طایفه ی یهود گفته شد: به قرآن که خدا (برای هدایت بشر) فرستاده ایمان آرید، پاسخ دادند که: تنها به تورات چون بر ما نازل شده ایمان آوریم؛ و به غیر تورات کافر شدند در صورتی که قرآن کتاب حقّ است و کتاب آنها را تصدیق میکند. بگو (ای پیغمبر): اگر شما در دعوی ایمان به تورات راستگو بودید به کدام حکم تورات از این پیش، هر پیغمبری را کشتید؟

۹٢) و با آن همه آیات و معجزات روشن که موسی برای شما آشکار نمود، باز گوساله پرستی اختیار کردید که مردمی سخت ظالم و ستمکارید.

۹۳) و به یاد آرید وقتی را که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بر فراز شما بداشتیم که آنچه فرستادیم با ایمان محکم بپذیرید و سخن حق بشنوید، شما گفتید: خواهیم شنید، و در نیّت گرفتید که در عمل عصیان خواهیم کرد، و از آن رو دلهای شما فریفته ی گوساله شد که به خدا کافر بودید. بگو (ای پیغمبر): ایمان شما، سخت شما را به کار بد و کردار زشت می گمارد اگر ایمان داشته باشید.

۹٤) بگو (ای پیغمبر): اگر سرای آخرت را با آن همه نعمت، خدا به شما اختصاص داده دون سایر خلق، بایستی همیشه به مرگ آرزومند باشید اگر راست می گوئید.

۹۵) و هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد زیرا عذاب سخت بواسطه ی کردار بد برای خود در آخرت مهیّا کرده اند و خدا به همه ی ستمکاران آگاه است.

۹۶) و بر همه پیداست که یهود به حیات مادّی حریص تر از همه ی خلقند حتّی از مشرکان؛ از این رو (هر یهودی) آرزوی هزار سال عمر میکند و (اگر به آرزویش برسد) عمر هزار سال هم او را از عذاب خدا نرهاند و خدا به کردار (ناپسند) آنان آگاه است.

۹۷) بگو (ای پیغمبر به طایفه ی یهود که به جبرئیل اظهار دشمنی می کنند): هر کس که با جبرئیل دشمن است، با خدا دشمن است زیرا او به فرمان خدا قرآن را به قلب (پاک) تو رسانید تا تصدیق سایر کتب آسمانی کند و برای اهل ایمان، هدایت و بشارت آرد.

۹۸) هر کس با خدا و فرشتگان و رسولان او و جبرئیل و میکائیل دشمن است (چنین کسی محقّقأ کافر است و) خدا هم دشمن کافران خواهد بود.

۹۹) و ما برای (ثبوت پیغمبری) تو، آیات و دلائل روشن فرستادیم و به جز کافران و اهل عِناد، کسی انکار آن نخواهد کرد.

١٠٠) چرا هر عهد و پیمانی که (با خدا و رسول) بستند گروهی می شکنند (نه تنها اینان عهد شکنند) بلکه اکثر آنها اصلأ ایمان نخواهند آورد.

سوره بقره (آیات ٦١ الی ٨٠)

۶١) و (ای بنی اسرائیل) بیاد آرید وقتی را که به موسی اعتراض کردید که: ما به یک نوع طعام صبر نخواهیم کرد از خدای خود بخواه تا برای ما از زمین نباتاتی مانند خیار و سیر و عدس و پیاز برویاند، موسی گفت: آیا می خواهید غذای بهتری که دارید به پست تر از آن تبدیل کنید؟ حال به شهر مصر درآئید که در آنجا آنچه درخواست کردید مهیّا است، (باز نافرمانی و خودسری کردند) و بر آنها ذلّت و خواری مقدّر گردید، و چون دست از عصیان و ستمکاری برنداشته و به آیات خدا کافر گشتند و انبیا را به ناحق کشتند، دیگر بار به خشم و قهر خدا گرفتار شدند.

۶٢) هر مسلمان و یهود و نصاری و ستاره پرست که از روی حقیقت به خدا و روز قیامت ایمان آورد و نیکوکاری پیشه کند البته از خدا پاداش نیک یا بد و هیچ گاه (در دنیا و عقبی) بیمناک و اندوهگین نخواهد بود (یعنی حقیقت دین ایمان به خدا و قیامت و عمل شایسته است نه اسم مؤمن و غیره).

۶٣) و (ای بنی اسرائیل) یاد آرید وقتی که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بر بالای سر شما برافراشتیم (که سخت هراسان شدید) و دستور دادیم که احکام تورات را با عقیده ی محکم پیروی کنید و پیوسته آن را در نظر گیرید باشد که پرهیزکار شوید.

۶٤) بعد از آن همه عهد و پیمان از حق روی گردانیدید و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نمی شد البته در شمار زیانکاران عالم بودید.

۶۵) محققأ دانسته اید جماعتی از شما را که عصیان ورزیدند و حرمت شنبه را نگاه داشتند، گفتیم بوزینه شوید دور از قرب حق.

۶۶) و این عقوبت مسخ را کیفر آنها و عبرت اخلاف آنها و پند پرهیزکاران گردانیدیم.

۶۷) و به یاد آرید وقتی را که موسی به قوم خود فرمود که: به امر خدا، گاوی را ذبح کنید، قوم گفتند: ما را به تمسخر گرفته ای (کشتن گاو با یافتن قاتل چه تناسب دارد)؟ موسی گفت: پناه می برم به خدا از آنکه سخن به فسوس و تمسخر گویم که این کتر مردم نادان است.

۶۸) (قوم موسی) گفتند: از خداوند بخواه که خصوصیّت و چگونگی گاو را معیّن فرماید، (موسی) گفت: خدا می فرماید گاوی باشد نه پیر از کار افتاده و نه جوان کار نکرده بلکه میانه ی این دو حال باشد، (حال که معیّن شد) آنچه مأمورید انجام دهید.

۶۹) باز قوم به موسی گفتند: از خدا بخواه که رنگ آن گاو را نیز معیّن فرماید، موسی جواب داد: خدا می فرماید گاو زرد زرّینی باشد که رنگ آن بینندگان را فرح بخش کند.

۷٠) باز گفتند از خداوند بخواه چگونگی آن گاو را کاملأ برای ما روشن گرداند که هنوز بر ما مشُتُبه است، (چون رفع اشتباه ما شود البته اطاعت کرده) و به خواست خدا راه هدایت پیش گیریم.

۷١) موسی گفت: خدا می فرماید آن گاو هم آنقدر به کار، رام نباشد که زمین شیار کند و آب به کشتزار دهد و هم بی عیب و یکرنگ باشد. قوم گفتند: اکنون حقیقت را روشن ساختی؛ و گاوی بدان اوصاف کشتند لیکن نزدیک بودن در این امر باز نافرمانی کنند.

۷٢) به یاد آرید وقتی که نُفْسی را کشتید و یکدیگر را در موضوع آن متّهم کرده و نزاع برانگیختید و خداوند رازی که پنهان می داشتید آشکار فرمود.

۷۳) پس دستور دادیم که پاره ای از اعضای آن گاو را بر بدنِ کشته زنید تا ببینید که اینگونه خداوند مردگان را زنده خواهد فرمود و قدرت کامله ی خویش را به شما آشکار خواهد ساخت شاید عاقل شوید.

۷٤) (پس با این معجزه ی بزرگ) باز چنان سخت دل شدید که دلهایتان چون سنگ یا سخت تر از آن شد، چه آنکه از پاره ای سنگها نهرها بجوشد و برخی دیگر سنگها بشکافد و باز آبی از آن بیرون آید و پاره ای از ترس خدا فرود آیند و (ای سنگدلان لجوج بترسید که) خدا از کردار شما غافل نیست.

۷۵) آیا طمع دارید که (یهودیان) به دین شما بگروند در صورتی که گروهی از آنان کلام خدا را شنیده و به دلخواه خود تحریف می کنند با آنکه در کلام خدا تعقّل کرده و معنی آن را دریافته اند.

۷۶) هرگاه با مؤمنان روبرو شوند گویند: ما نیز مانند شما ایمان آورده ایم؛ و چون با یکدیگر خلوت کنند گویند: چرا دری که خدا از علوم برای شما گشوده به روی مسلمانان باز کنید تا به کمک همان علوم (و ادلّه ی رسالت پیغمبر خاتم) با شما محاجّه و خصومت کنند. چرا راه عقل و اندیشه نمی پوئید؟

۷۷) آیا نمی دانند که خدا بر آنچه پنهان داشته و یا آشکار کنند آگاه است؟

۷۸) بعضی عوام یهود که خواندن و نوشتن هم ندانند تورات را جز آمال و آرزوی باطل خود نپندارند و تنها پابست خیالات خام و پندار بیهوده ی خویشند.

۷۹) پس وای بر آن کسانی که از پیش خود چیزی نوشته و به خدای متعال نسبت دهند تا به بهای اندک (و متاع ناچیز دنیا) بفروشند؛ پس وای بر آنها از آن نوشته ها و آنچه از آن (نوشته های موهوم و مجعول) بدست آرند.

۸٠) و (یهود) گفتند که: هیچ وقت خدا ما را در آتش، عذاب نکند مگر چند روزی معدود (به عقیده ی آنها هفت یا چهل روز) بگو به آنان: آیا بر آنچه دعوی می کنید عهد و پیمانی از خدا گرفته اید که از آن عهد هرگز تخلّف نکند؟ یا چیزی به خیال جاهلانه ی خود به خدا نسبت می دهید؟

سوره بقره (آیات ٤١ الی ٦٠)

٤١) و به قرآنی که فرستادم ایمان آورید در حالتی که آن قرآن، تورات شما را تصدیق میکند و اول کافر به آن قرآن نباشید و آیات مرا به بهای اندک مفروشید و از قهر من بپرهیزید.

٤٢) و حق را به باطل مپوشانید تا حقیقت را پنهان سازید و حال آنکه به حقّانیت آن آگاهید.

٤٣) و نماز بپا دارید و زکوة بدهید و با خداپرستان حق را پرستش کنید.

٤٤) چگونه شما که مردم را به نیکوکاری دستور می دهید خود را فراموش می کنید و حال آنکه کتاب خدا را می خوانید چرا در آن اندیشه و تعقّل نمی کنید (تا گفتار نیک خود را به مقام کردار آرید).

٤۵) و از خدا به صبر و نماز یاری جوئید که نماز (با حضور قلب) امری بسیار بزرگ و دشوار است مگر بر خداپرستان (که مشتاق نمازند).

٤۶) آنان که می دانند که در پیشگاه خدا حاضر خواهند شد و بازگشتشان به سوی او خواهد بود.

٤۷) ای بنی اسرائیل! یاد کنید از نعمتهائی که به شما عطا کردم و شما را بر عالمیان (به نعمت کتاب و رسول) برتری دادم.

٤۸) و حذر کنید از روزی که در آن روز کسی به جای دیگری مجازات نبیند و هیچ شفاعت از کسی پذیرفته نشود و فدا و عوض قبول نکنند و هیچ یاری کننده و فریادرسی در آن روز نخواهد بود.

٤۹) و بیاد آرید هنگامیکه شما را از ستم فرعونیان نجات دادیم که از آنها سخت در شکنجه بودید تا به حدی که پسران شما را کشته و زنانتان را (برای کنیزی) نگاه می داشتند و آن بلا و امتحانی بزرگ بود که خدا شما را بدان می آزمود.

۵٠) و یاد کنید از وقتی که دریا را شکافتیم برای نجات شما و فرعونیان را در آن غرق کردیم و غرق و هلاک آنها را به چشم مشاهده می کردید.

۵١) و یاد آرید موقعی که (برای نزول تورات) با موسی چهل شب وعده نهادیم پس شما (در غیب او) گوساله پرستی اختیار کرده ستمکار و بیدادگر شدید.

۵٢) آنگاه شما را بخشیدیم و پس از چنین کار زشت، از گناه شما درگذشتیم شاید متنبّه و سپاسگذار شوید.

۵٣) به یاد آرید وقتی که برای راهنمائی به موسی کتاب و فرقان عطا کردیم، باشد که به راه حق هدایت یابند.

۵٤) و یاد کنید موقعی را که موسی به قوم خود گفت: ای قوم! شما به نفس خود ستم کردید و از جهالت، گوساله پرست شدید؛ اکنون به سوی خدای خود بازگردید و به کیفر جهالت خود به کشتن یکدیگر تیغ برکشید، این در پیشگاه خدا بهتر کفّاره ی عمل شما است، آنگاه توبه ی شما را پذیرفت که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.

۵۵) به یاد آرید وقتی که گفتید: ای موسی! ما به تو ایمان نمی آوریم مگر آنکه خدا را آشکار ببینیم؛ پس صاعقه ی سوزان بر شما فرود آمد و آن را به چشم خود مشاهده کردید.

۵۶) سپس شما را بعد از مرگ برانگیختیم، باشد (که بعد از نعمت و رحمت) خدا را شکر گزارید.

۵۷) و ابر را سایبان شما ساختیم و منّ و سُلوی (گفتند: مرغ بریان و ترنجبین مراد است) را غذای شما مقرّر داشتیم (و گفتیم:) از این روزیهای پاکیزه تناول کنید؛ (شکر این نعمت را بجا نیاوردند) نه به ما بلکه به نفس خود ستم کردند.

۵۸) و به یاد آرید وقتی که گفتیم: وارد این قریه (بیت المقدس) شوید و از نعمتهای آن تناول کنید و از آن در سجده کنان داخل گردید و بگوئید: خدایا از گناه ما درگذر، تا از خطای شما درگذریم و بر ثواب نیکوکاران شما بیفزائیم.

۵۹) پس از آن، ستمکاران حکم خدا را تبدیل به غیر آن نمودند، ما نیز به کیفر بدکاری و نافرمانی برایشان عذابی سخت از آسمان نازل کردیم.

۶٠) و به یاد آر وقتی که موسی برای قوم خود طلب آب نمود و ما به او دستور دادیم که عصای خود را بر سنگ زن، پس دوازده چشمه ی آب از آن سنگ بیرون آمد و هر سبطی را آبشخوری معلوم گردید، (و گفتیم:) از آنچه خدا روزی شما ساخته بخورید و بیاشامید و در زمین به فساد و فتنه انگیزی نپردازید.

سوره بقره (آیات ۲۱ الی ٤٠)

٢١) ای مردم! بپرستید خدائی را که آفریننده ی شما و پیشینیان شما است، باشد که (به طاعت و معرفت او) پارسا و منزّه شوید.

٢٢) آن خدائی که برای شما زمین را گسترد و آسمان را برافراشت و فرو بارید از آسمان آبی که به سبب آن بیرون آورد میوه های گوناگون برای روزی شما، پس کسی را مِثل و مانند او قرار ندهید در صورتی که می دانید خدا بی مانند است.

٢٣) و اگر شما را شکّی است در قرآنی که ما بر بنده ی خود (محمد«ص») فرستادیم، پس بیاورید یک سوره مانند آن و گواهان خود را بخوانید (از بزرگان و فصحا هر که را خواهید کمک طلبید) بجز خدا اگر راست می گویید (که این کلام مخلوق است نه وحی خدا).

٢٤) و اگر این کار را نکردید و هرگز نتوانید کرد پس (طعن به قرآن مزنید و) بپرهیزید از آتشی که هیزمش مردم بدکار است و سنگهای خارا که قهر الهی برای کافران مهیّا کرده است.

٢۵) و مژده دِه (ای پیغمبر) کسانی را که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند که جایگاه آنها باغهائی است که نهرها در آن جاری است و چون روزی دهند آنها از میوه های گوناگون آن، گویند: این مانند همان میوه هائی است که پیش از این (در دنیا) ما را نصیب بود و از نعمتهائی مانند یکدیگر متلذّذ شوند و آنها را در آن جایگاه، جفتهای پاک و پاکیزه است و در آن بهشت جاوید خواهند زیست.

٢۶) و خدا را باک و ملاحظه از آن نیست که به پشه (کوچک) و چیزی بزرگتر از آن مُثُل زند پس آنهائی که به خدا ایمان آورده اند که آن مُثُل است و از جانب پروردگار آنهاست، اما کسانی که کافر شدند می گویند خدا را از این مُثُل چه مقصود است؟ گمراه می کند به آن مُثُل بسیاری را و هدایت می کند بسیاری را و گمراه نمی کند به آن مگر فاسقان را.

٢۷) کسانی که می شکنند عهد خدا را پس از محکم بستنش، و می گسلند آنچه خدا امر به پیوند آن کرده، و فساد می کنند میان اهل زمین، به حقیقت زیانکار، آنها هستند.

٢۸) چگونه کافر می شوید به خدا او حال آنکه مرده بودید و زنده کرد شما را و دیگر بار بمیراند و باز زنده کند و عاقبت به سوی او باز خواهید گشت.

٢۹) او خدائی است که خلق کرد همه ی موجودات زمین را برای شما، پس از آن نظر گماشت به خلقت آسمان و هفت آسمان را بر فراز یکدیگر برافراشت و او به هر چیز دانا است.

٣٠) به یاد آر آنگاه که پروردگار تو به ملائکه فرمود: من در زمین، خلیفه ای (از بشر) خواهم گماشت، ملائکه گفتند: پروردگارا! آیا کسانی خواهی گماشت که در زمین فساد کنند و خونها ریزند و حال آنکه ما خود تو را تسبیح و تقدیس می کنیم خداوند فرمود: من چیزی (از اسرار خلقت بشر) می دانم که شما نمی دانید.

٣١) و خدای عالم همه ی اسماء را به آدم تعلیم داد آنگاه حقایق آن اسماء را در نظر فرشتگان پدید آورد و فرمود: اگر شما در دعوی خود صادقید، اسماء اینان را بیان کنید.

٣٢) فرشتگان عرضه داشتند: ای خدای پاک و منزّه! ما نمی دانیم جز آنچه تو خود به ما تعلیم فرمودی، توئی دانا و حکیم.

٣٣) خداوند فرمود: ای آدم! ملائکه را به حقایق این اسماء آگاه ساز؛ پس چون آنان را آگاه ساخت، خدا فرمود: ای فرشتگان! اکنون دانستید که من بر غیب آسمانها و زمین دانا و بر آنچه آشکار و پنهان دارید آگاهم؟

٣٤) و چون فرشتگان را فرمان دادیم که بر آدم سجده کنند، همه سجده کردند مگر شیطان که اِبا و تکبّر ورزید و از فرقه ی کافران گردید.

٣۵) و گفتیم: ای آدم! تو با جفت خود در بهشت جای گزین، و در آنجا از هر نعمت که بخواهید بی هیچ زحمت برخوردار شوید ولی به این درخت (گندم یا سیب) نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید بود.

٣۶) پس شیطان، آدم و حوّا را به لغزش افکند تا از آن مقام بیرون آورد؛ پس گفتیم که: از بهشت فرود آئید که برخی از شما برخی را دشمنید و شما را در زمین تا روز مرگ قرار و آرامگاه خواهد بود.

٣۷) (قصه ی آدم و حوّا و شیطان و ملائکه را حکمای اسلام و دانشمندان بزرگ علم تفسیر با استفاده از مطاوی و اشارات اخبار اهل بیت عصمت و خاندان نبوّت علیهم السّلام چنین تفسیر کنند که مراد آدم نوعی و مقام شامخ عالم انسانیت است که خدا روح او را در مقام احسن تقویم، مقام برتر از مُلُک آفریده و فرشتگان و قوای عالم همه پیش آن روح الهی خاضع و مطیع شدند جز شیطان وهم و خیال پرست عالم طبیعت که سجده نکند و مزاحم سیر تکاملی او به جنّت شهود شود) پس آدم از خدای خود کلماتی آموخت که موجب پذیرفتن توبه ی او گردید زیرا خدا مهربان و توبه پذیر است.

٣۸) گفتیم: همه (آدم و حوّا و شیطان) از بهشت فرود آئید تا آنگاه که از جانب من راهنمائی برای شما آید، پس هرکسی پیروی کند راهنمائی مرا، هرگز (در دنیا و آخرت) بیمناک و اندوهگین نخواهد گشت.

٣۹) و آنان که کافر شدند و تکذیب آیات ما کردند، آنها البته اهل دوزخند و در آتش آن همیشه معذّب خواهند بود.

٤٠) ای بنی اسرائیل! به یاد آرید نعمتهائی که به شما عطا نمودم و به عهد من وفا کنید تا به عهد شما وفا کنم و از (شکستن پیمان) من برحذر باشید.